Sposób na inflację? IKZE Obligacje vs IKE Obligacje – co wybrać? KALKULATOR + przewodnik

Podcast: Odtwarzaj w nowym oknie | Pobierz (Czas trwania: 18:58 — 17.7MB) | Umieść link

Subskrybuj: Apple Podcasts | Spotify | Android | RSS

Czy da się pobić inflację lokując pieniądze w bezpieczny sposób? Da się! Korzystając z obligacji indeksowanych inflacją, które dodatkowo opakujemy w „antypodatkowy pokrowiec”, skutecznie możemy ochronić oszczędności przed skutkami inflacji. W listopadzie 2023 na rynku pojawiła się NOWOŚĆ – IKZE Obligacje. W tym artykule krok po kroku wyjaśniamy, jak działa IKZE Obligacje i udostępniamy kalkulator, który pomoże Ci porównać różne opcje i scenariusze.

Miliony Polaków trzymają swoje oszczędności na lokatach bankowych, godząc się na to, aby zarobione przez nich odsetki nawet nie zbliżyły się do poziomu inflacji. Trzymanie pieniędzy w banku ma oczywiście sens, szczególnie gdy mówimy o środkach, które mogą nam być potrzebne za kilka miesięcy. Jednak wszystkie oszczędności, które odkładamy z myślą o wielu latach, nie powinny marnować się w banku! Aby pomóc Ci w uniknięciu tego marnotrawstwa pieniędzy, w tym artykule przygotowanym wspólnie z Marcinem omawiamy takie tematy:

To dobry moment na krótkie przypomnienie: Pamiętaj, proszę, że wszystkie prezentowane na blogu materiały mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny i są wyrazem prywatnej opinii autorów. Zapoznaj się, proszę, z dokładną informacją prawną, którą znajdziesz na końcu tego artykułu.

Bezpieczna ochrona oszczędności przed inflacją

Pieniądz papierowy z definicji traci i będzie tracił na wartości, bo inflacja jest nieodłączną częścią systemu monetarnego, w którym żyjemy. Sposobem na pobicie inflacji jest oczywiście inwestowanie, ale – co tu dużo kryć – większość osób nie ma pojęcia, jak się do tego zabrać.

Łatwo jest komuś powiedzieć: Zainwestuj w ETF na akcje globalne! Ale w przypadku osób, które nigdy nie inwestowały, taka porada będzie przepisem na finansową katastrofę. Przy pierwszej spadkowej korekcie nasz rozmówca ucieknie z rynku, ponosząc stratę i będąc przekonanym, że giełda to kasyno.

Czy oszczędności takich osób są skazane na zagładę? Absolutnie nie! Przecież w Polsce mamy do dyspozycji instrumenty, które w bezpieczny sposób pozwalają na zarabianie bardzo solidnych odsetek, bez konieczności rozumienia, jak działa giełda! Chodzi oczywiście o detaliczne obligacje skarbowe indeksowane inflacją. Co więcej! Dzięki opakowaniu tych obligacji w antypodatkowe pokrowce, takie jak IKE czy IKZE – da się skutecznie powiększyć kwotę odsetek, które zostaną w naszej kieszeni.

Jak działają obligacje indeksowane inflacją?

Stali bywalcy naszego bloga doskonale wiedzą, że razem z Marcinem od lat korzystamy z obligacji indeksowanych inflacją, bo w naszej ocenie to bardzo sensowny instrument finansowy. W dniu pisania tego artykułu łączna wartość oszczędności ulokowanych przez nas w obligacjach indeksowanych inflacją wynosi 677 806 zł. Co więcej –do lokowania w te instrumenty Marcin namówił też swoją Mamę, która – pomimo, że jest już na emeryturze – korzysta z IKE Obligacje oraz kupuje obligacje indeksowane inflacją poza IKE.

To właśnie dlatego, że z zadowoleniem od lat z tych instrumentów korzystamy i polecamy je naszej najbliższej rodzinie, chcemy na nie zwrócić też Twoją uwagę. Dla pełnej jasności – to nie jest żaden sponsorowany artykuł ani żadna komercyjna współpraca.

Wyobraź sobie taką inwestycję:

1. jest co najmniej tak samo bezpieczna, jak bankowe lokaty, ale pozwala więcej zarobić,
2. jej wartość każdego dnia rośnie i nigdy nie spada,
3. posiada gwarancję kapitału i zysków,
4. pozwala płacić niższe podatki,
5. dobrze zabezpiecza przed wysoką inflacją.

Zbyt piękne, by było prawdziwe? A jednak! Obligacje EDO, szczególnie po odpowiednim opakowaniu w IKE lub IKZE, naprawdę nieźle spełniają powyższych 5 punktów, co zilustrujemy na bardzo konkretnych przykładach liczbowych, korzystając z załączonego kalkulatora. Najpierw skupmy się jednak na działaniu obligacji antyinflacyjnych.

W grudniu 2023 można kupić te instrumenty oznaczone symbolem EDO1233, co oznacza, że będą one dla Ciebie pracować przez 10 lat, aż do grudnia 2033. Chyba, że zdecydujesz o wcześniejszym zakończeniu inwestycji, o czym za chwilę. Ile da się na tym zarobić?

Cena jednej obligacji wynosi 100 zł, załóżmy więc, że wpłacisz 1000 zł nabywając 10 szt. obligacji EDO. Co będzie się dalej działo? Oprocentowanie przez pierwszych 12 miesięcy jest ustalone z góry i wynosi obecnie 7%

Zatem za rok od dnia zakupu Twoje zainwestowane 1000 zł zarobi 70 zł odsetek. Co będzie działo się dalej? Po tym pierwszym roku nastąpi tzw. kapitalizacja odsetek, czyli dopisanie ich do kapitału.

Na Twoim rachunku będziesz mieć wtedy 10 obligacji EDO1233 o wartości 1070 zł. I teraz pytanie: ile zarobią one w ciągu następnych 12 miesięcy – od grudnia 2024 do grudnia 2025? Otóż od 2-go do 10-go roku oprocentowanie tych obligacji ustalane będzie według wzoru: inflacja + 1,5 p.p.

Dziś tej przyszłej inflacji oczywiście nie znamy, ale załóżmy, że wyniesie ona np. 6%. Co się wtedy stanie? Do tej 6-procentowej inflacji dodana zostanie marża odsetkowa w wysokości 1,5 p.p., więc Twoje oszczędności będą oprocentowane 7,5% w skali roku. Pozwoli im to urosnąć po 24 miesiącach do kwoty 1150 zł i 25 gr.

A jeśli inflacja w kolejnym roku wyniesie tylko 4%? Wtedy oprocentowanie obligacji wyniesie 5,5%. A jak inflacja wzrośnie do 15%? To oprocentowanie na 2. rok zostanie ustalone na poziomie 16,5%. I tak dalej.

Przez 9 następnych lat, w każdym kolejnym roku, będzie odbywał się właśnie taki proces. Najpierw do kapitału zostaną dopisane odsetki zarobione w poprzednich 12 miesiącach, a następnie cała ta kwota będzie przez kolejny rok pracowała z oprocentowaniem w wysokości równej inflacja + 1,5 p.p. Świetnie widać to na przykładzie konkretnej obligacji indeksowanej inflacją znajdującej się na moim rachunku IKE Obligacje:

Zwróć uwagę na obligacje, które kupowałam w listopadzie 2019 roku. W pierwszym roku, zarobiły tylko 2,7%. Jednak wraz z rosnącą inflacją, oprocentowanie wzrosło. W drugim roku sięgnęło już 4,7%, a w trzecim roku osiągnęło poziom 7,4%. W ciągu ostatnich 12 miesięcy – od listopada 2022 do października 2023, obligacje te przyniosły aż 18,7% zysku wobec inflacji na poziomie 6,6%. Natomiast przez kolejny rok – do końca października 2024, będą oprocentowanie na poziomie 9,7%. Lokaty do tego się nie umywają!

Obligacje indeksowane inflacją vs lokaty bankowe

Dlaczego uważamy, że obligacje indeksowane inflacją, szczególnie obligacje 10-letnie EDO, są świetną alternatywą dla lokat bankowych? Oto garść najważniejszych naszym zdaniem powodów:

1. Dają więcej zarobić – co wynika ze sposobu ustalania ich oprocentowania, opisanego powyżej.

2. Nie mają górnego limitu wpłat – o czym doskonale wiedział Premier Morawiecki, lokując w obligacjach ponad 4,6 mln zł 😉 Najwyżej oprocentowane oferty lokat dotyczą zwykle stosunkowo niewielkich kwot, np. do 10 tys. zł czy do 25 tys. zł.

3. Nie musisz co 3 miesiące szukać lepszej oferty. Po ulokowaniu oszczędności w obligacjach indeksowanych inflacją EDO nie musisz nic z nimi robić. Twoje pieniądze będą pracować przez 10 lat, dostosowując co roku oprocentowanie do poziomu inflacji. W przypadku lokat bankowych – promocje trwają zwykle przez 3 miesiące, a potem trzeba na nowo szukać kolejnej dobrej lokaty.

4. Możesz wypłacić pieniądze w dowolnej chwili. Choć obligacje EDO są 10-letnie, możesz dokonać tzw. przedterminowego wykupu. Po złożeniu takiej dyspozycji w ciągu 5 dni roboczych pieniądze powrócą na Twój rachunek. Niech zatem nie zrazi Cię nazwa „Obligacje dziesięcioletnie”.

5. Przy wcześniejszym zerwaniu inwestycji zatrzymujesz większość odsetek. Jak zerwiesz lokatę bankową przed terminem – tracisz wszystkie odsetki. Jeśli natomiast dokonasz przedterminowego wykupu obligacji EDO, zapłacisz opłatę w wysokości 2 zł od jednej obligacji (ale nigdy nie więcej, niż wartość należnych odsetek). Wróćmy tu do wykorzystanego wyżej przykładu nabycia za 1000 zł  10 sztuk obligacji EDO, które w pierwszym roku zarobiły 7%, w drugim 7,5%, więc po 24 miesiącach osiągnęły wartość 1150,25 zł. Co się stanie, jeśli – zamiast kontynuować przez pozostałych 8 lat – przerwiemy naszą inwestycję? W takiej sytuacji naliczona zostanie oplata w wysokości 2 zł * 10 szt. Obligacji = 20 zł.  Kwota opłaty zostanie następnie odjęta od 150,25 zł zarobionych odsetek:

150,25zł – 20 zł = 130,25 zł.

 A ponieważ zakończyliśmy inwestycję, to od tych 130,25 zł zysku zostanie pobrany podatek Belki, natomiast reszta powędruje na nasze konto, wraz z zainwestowanym 1000 zł. O sposobie na ominięcie tego podatku napiszę za chwilę.

6. Odroczenie podatku Belki na 10 lat. Kolejną zaletą tych obligacji jest fakt, że jeśli nie będziesz ich ruszać przez 10 lat, to podatek Belki zostanie pobrany dopiero na samym końcu, a nie w każdym roku! Dzięki temu, gdy co roku zarobione odsetki będą powiększać Twój kapitał (kapitalizacja), jeszcze większa kwota będzie pracować dla Ciebie (odsetki od odsetek), bo nie pomniejszy jej pobrany podatek.

7. Możesz wypłacić sobie część zainwestowanej kwoty. Czasami w życiu może zdarzyć się sytuacja, w której będziemy jednak musieli skorzystać z oszczędności ulokowanych w tych obligacjach. Nie będziemy jednak potrzebowali całej ulokowanej tam kwoty, a tylko części. Co wtedy? Nie ma problemu! To Ty decydujesz, ile obligacji chcesz przedstawić do przedterminowego wykupu. Jeśli ulokowałeś np. 20 000 zł, a potrzebujesz 3000 zł, to zlecasz przedterminowy wykup maksymalnie 30 szt. obligacji, a pozostałe będą nadal spokojnie pracować.

8. Wystarczy tylko 100 zł, by kupić obligację. Wartość nominalna jednej obligacji wynosi 100 zł, zatem możesz je nabyć za dowolną wielokrotność tej kwoty.

9. Gwarancja kapitału i zysków przez Skarb Państwa. Część osób woli trzymać się lokat, bo są one gwarantowane przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Tymczasem obligacje indeksowane inflacją mają bardziej solidne zabezpieczenie! Nasz kapitał i zyski gwarantuje bezpośrednio Skarb Państwa, a w dodatku nie ma górnego ograniczenia odpowiedzialności do 100 tys. EUR. Gwarancją objęta jest każda złotówka kapitału i zysku. Nadają się one też zatem do bezpiecznego lokowania dużych kwot, jeśli ktoś ma taką potrzebę.

No dobrze. Myślę, że tyle punktów wystarczy, aby zachęcić przynajmniej część z Was do większego zainteresowania się tą formą inwestycji. Jak już napisaliśmy – lokaty się nie umywają!  😉

W jaki sposób my korzystamy z obligacji indeksowanych inflacją?

Jeśli chodzi o „nagie” obligacje EDO (czyli bez opakowania w żaden antypodatkowy pokrowiec, taki jak IKE czy IKZE), lokujemy w ten sposób około 75% naszej finansowej poduszki bezpieczeństwa. Ale obligacji tych mamy znacznie więcej, bo stanowią one obecnie także 50% naszego portfela długoterminowego, z czego część opakowana jest w IKE Obligacje.

Dla kogo naszym zdaniem skorzystanie z tych obligacji ma sens?

• Oczywiście – dla posiadaczy finansowej poduszki bezpieczeństwa, by ulokować jej część (nie całą finansową poduszkę – bo na środki przy przedterminowym wykupie trzeba poczekać 5 dni roboczych)
• Dla osób o niskiej skłonności do podejmowania ryzyka, chcących bezpiecznie ulokować pieniądze na kilka lub więcej lat i mających dość latania, jak kot z pęcherzem pomiędzy różnymi bankami.
• Dla osób, które skłonność do ryzyka być może mają dość dużą, ale ciągle zbyt małą wiedzę, aby świadomie zainwestować np. w akcje czy ETF-y. Do czasu zdobycia tej wiedzy, pieniądze mogą sobie spokojnie gromadzić w tych obligacjach (przypominam, że jeśli chcesz poznać też inne rodzaje obligacji, to szczegóły znajdziesz tutaj: Obligacje indeksowane inflacją – KALKULATOR [listopad 2023]

Czy widzę jakiś mankament tych obligacji? No jasne! Przede wszystkim byłoby super, gdyby były jeszcze lepiej oprocentowane! Ale już przy obecnych poziomach spisują się dobrze, co jasno wskazuje nasz kalkulator, znajdujący się w dalszej części artykułu.

Najbardziej boli mnie jednak to, że po tych 10 latach aż 19% zarobionych odsetek trzeba oddać fiskusowi! Z tego powodu przy pewnej ścieżce inflacji w poszczególnych latach, te obligacje mogą trochę z nią przegrać (oczywiście przegrać mniej, niż lokaty!). Dlatego teraz zajmijmy się sposobami na pozbycie się lub ograniczenie tego podatku. Pora na IKE Obligacje oraz IKZE Obligacje!

Podatek Belki – podstępny wspólnik inflacji!

Jak każda inwestycja, również ta w obligacje indeksowane inflacją wiąże się z koniecznością zapłaty podatku od zysków kapitałowych, zwanego podatkiem Belki. W obligacjach EDO jest on wprawdzie odroczony na 10 lat, ale i tak może zaboleć! Zobaczmy to na konkretnym przykładzie, posiłkując się naszym kalkulatorem.

PRZYKŁAD z wysoką inflacją

Oto nasze założenia:

• Kupujemy obligacje EDO1233, które – jak już pisałam – dają oprocentowanie stałe 7% w pierwszym roku, a od 2 do 10 roku będzie ono liczone ze wzoru inflacja + 1,5%,
• inwestujemy 1 000 zł – czyli kupujemy 10 szt. obligacji po 100 zł,
• trzymamy obligacje do wykupu, czyli 10 lat,
• załóżmy też, że inflacja wyskoczy ponownie do 10% i zostanie na tym poziomie przez wszystkie kolejne lata.

W takiej sytuacji 1 000 zł zainwestowane w obligacje EDO po 10 latach da mi 2 499 zł. To fantastyczny wynik, prawda? Prawie 150% zysku!

Niestety, aby odrobić tak wysoką inflację potrzeba więcej! Potrzebowalibyśmy aż kwoty 2 594 zł. Zatem do dogonienia inflacji zabrakłoby nam raptem 95 zł. To i tak niezły wynik, pozostawiający w tyle wszelkie lokaty, ale jednak nieco poniżej inflacji.

Jak to się stało, że nasze obligacje nie pobiły inflacji, skoro przez 9 lat ich oprocentowanie było na poziomie inflacja + 1,5 p.p.? Powody są dwa:

• po pierwsze winne jest oprocentowanie w pierwszym roku. Jest to ono stałe, niezależne od inflacji. W naszym przypadku wynosi 7%, podczas gdy już w pierwszym roku założyłam inflację na poziomie 10%. To powoduje, że w takim scenariuszu w pierwszym roku tracimy.
• drugim winowajcą jest właśnie podatek od zysków kapitałowych. Moje obligacje w tym scenariuszu byłyby oprocentowane 7% w pierwszym roku i aż 11,5% od 2 do 10 roku. Zatem w sumie ich wartość po 10 latach wyniosłaby 2850 zł. Ta kwota oczywiście pobiła inflację w ujęciu brutto, ale po 19% naszych odsetek niestety zgłosi się fiskus. Aż 351 zł zostanie zabrane w formie podatku, więc w naszej kieszeni zostanie 2499 zł.

To trochę kuriozalne, że dłużnik, któremu pożyczam moje pieniądze (Skarb Państwa), zabiera mi potem 1/5 odsetek, prawda?

Na szczęście przy innym przebiegu inflacji (np. rosnącej w pierwszych latach, a następnie spadającej) obligacje inflację pobiją. Dlatego w naszym kalkulatorze – zaznaczając przy inflacji opcję „chcę sam ustawić każdy rok” – możesz pobawić się założeniami. Co jednak ważniejsze – znaczną część oszczędności możemy ulokować bez tego podatku!

IKE Obligacje – sposób na wyższy zysk z obligacji indeksowanych inflacją

Zamiast odkładać swoje środki w „nagich” obligacjach EDO, możesz je „opakować w IKE”. W tym celu otwiera się tzw. IKE Obligacje. Co to jest i jak działa? Opiszę to dla osób, dla których jest to nowością, aby mogły świadomie dokonywać porównań w naszym kalkulatorze.

Co to jest IKE Obligacje?

Cały sens IKE Obligacje sprowadza się do bardzo prostej zasady: jeśli spełnisz pewne warunki, to zatrzymasz 100% zarobionych odsetek, nie płacąc ani grosza podatku od zysków kapitałowych! W długiej perspektywie mówimy tutaj o bardzo pokaźnych kwotach, co widać choćby na moim przykładzie:

Jak widzisz – na moim IKE Obligacje, w którym ulokowałam dotąd 179 500 zł, wartość obligacji to dzisiaj 233 863 zł. Zysk wynosi zatem 54 363 zł i gdybym dziś zakończyła tę inwestycję, musiałabym zapłacić podatek od zysku w wysokości 19%, czyli 10 323 zł.

Ale nie zapłacę go, bo obligacje opakowane są w IKE i zamierzam oszczędzać w ten sposób jeszcze bardzo długo. A zatem zarówno zyski, jak i zaoszczędzony podatek, będą zdecydowanie wyższe. Jakie warunki muszę spełnić, aby 100% odsetek zostało jednak w mojej kieszeni? Bardzo chętnie wpłacałabym na IKE Obligacje znacznie więcej pieniędzy, ale nic z tego. Państwo nie lubi, gdy obywatele nie płaca podatków, dlatego obowiązuje roczny limit wpłat na IKE. W 2023 roku wynosi on 20 805 zł. Na szczęście z roku na ro jest coraz wyższy.

Warunki IKE Obligacje

By nie zapłacić podatku Belki, trzeba spełnić ŁĄCZNIE dwa warunki:

1. pieniądze z IKE Obligacje wypłacamy po osiągnięciu 60 roku życia (lub 55 jeśli nabędziemy prawo do wcześniejszej emerytury), ORAZ
2. dokonamy wpłat na IKE Obligacje w 5 dowolnych latach kalendarzowych ALBO dokonamy ponad połowy wartości wpłat co najmniej 5 lat przed dniem złożenia wniosku o dokonanie wypłaty.

Jeśli naszą inwestycję przerwiemy wcześniej, podatek Belki będziemy musieli zapłacić.

Opłaty w IKE Obligacje

Nabywanie detalicznych obligacji skarbowych poza IKE jest całkowicie bezpłatne. Jeżeli jednak chcemy inwestować w te instrumenty w ramach IKE Obligacje, będziemy musieli ponieść niewielkie koszty. Ile dokładnie?Opłata za prowadzenie IKE Obligacje zależy od dwóch parametrów:

1. wartości nominalnej obligacji zapisanych na naszym koncie IKE Obligacje na dzień 31 grudnia danego roku (nie zapłacimy zatem opłaty od zarobionych odsetek),
2. od liczby lat, przez które oszczędzamy w ramach IKE Obligacje.

W pierwszym roku prowadzenie konta jest za darmo, a począwszy od drugiego roku procentowa wysokość opłaty maleje, zaś stawki wyglądają następująco:

1 rok: 0,00%
2 rok: 0,16%
3 rok 0,15%
4 rok: 0,14%
5 rok: 0,13%
6 rok: 0,12%
7 rok: 0,11%
8 rok i kolejne: 0,10% wartości nominalnej obligacji, ale nie więcej niż 200 zł.

Opłatę płacimy raz w roku do 20 lutego następnego roku kalendarzowego. Wyjątek stanowi oczywiście pierwszy rok kalendarzowy, za który nie płacimy żadnych opłat.

W moim przypadku najbliższą opłatę zapłacę 20 lutego 2024 r. i – ze względu na wartość mojego konta IKE Obligacje, będzie ona wynosiła 200 zł.  Wysokość tej opłaty jest zatem symboliczna w porównaniu z korzyściami związanymi ze zwolnieniem z podatku. Opłatę tę wpłaca się na oddzielny rachunek.

Pozostałe opłaty i prowizje dotyczą już tylko spraw administracyjnych, a ich pełną listę znajdziesz tutaj.

Jak działa IKE Obligacje?

Bardzo prosto. Zakładasz IKE Obligacje, wskazujesz w dyspozycji, w które konkretnie obligacje chcesz inwestować, a potem wpłacasz pieniądze i już. Moim zdaniem – inwestując w długim terminie, najlepiej jest wybrać obligacje EDO (na co jednoznacznie wskazują obliczenia naszego kalkulatora dołączonego do artykułu porównującego różne typy obligacji).

W momencie, gdy zakładasz IKE Obligacje, określasz w Dyspozycji Nabywania Obligacji Skarbowych (DNOS), które obligacje i w jakich proporcjach mają być nabywane za środki, które wpłacisz na IKE. Ja oczywiście wskazałam 100% EDO.

Co taka dyspozycja oznacza w praktyce? Że każda wpłata i wszystkie zrealizowane zyski (otrzymane odsetki) i środki z wykupu obligacji będą przeznaczane na nabycie kolejnych dziesięciolatek. Ponieważ obligacje te mają wartość nominalną 100 zł, to może się zdarzyć, że przejściowo na koncie IKE będą zarówno obligacje, jak również trochę gotówki (mniej niż 100 zł).

W każdej chwili można złożyć nową dyspozycję DNOS i określić inny rozkład procentowy nabywanych obligacji. Będzie to jednak wymagało wizyty w oddziale banku lub domu maklerskiego PKO BP – bo właśnie w tych instytucjach możemy założyć IKE Obligacje.

Jak założyć IKE Obligacje?

Niestety formalności nie da się załatwić przez Internet. Założenie IKE Obligacje oznacza nieuchronną wizytę w oddziale PKO Banku Polskiego lub w Punkcie Obsługi Klientów Domu Maklerskiego PKO BP. Listę punktów w Twoim mieście znajdziesz tu: https://www.obligacjeskarbowe.pl/punkty-sprzedazy/

Z doświadczenia – sama zawierałam umowę IKE Obligacje i kilka razy pomagałam moim przyjaciółkom i znajomym. Wiem, że trzeba przygotować się na dłuższą wizytę. I najlepiej umówić się z wyprzedzeniem do konkretnej osoby, upewniwszy się, że zna ona temat obligacji skarbowych. W Domu Maklerskim PKO BP nie ma z tym najmniejszego problemu, ale w oddziale Banku PKO BP można przeżyć prawdziwą przygodę, bo wielu pracowników nie ma pojęcia, że coś takiego jak IKE Obligacje istnieje.

Kiedy IKE Obligacje nie ma sensu?

Będziemy porównywać w kalkulatorze różne opcje inwestowania w obligacje, ale wystarczy spojrzeć na opłaty za IKE Obligacje, aby wiedzieć, kiedy IKE Obligacje się nie sprawdzi.

Oto dwa przykłady:

• jeśli inwestujemy na kilka miesięcy, bo zamkniecie IKE Obligacje przed upływem 12 miesięcy będzie kosztować nas 150 zł.
• jeśli inwestujemy w EDO na okres krótszy niż 10 lat i nie spełnimy warunków do wypłaty z IKE, czyli zupełnego uniknięcia podatku Belki (np. wypłata przed 60 r.ż).

Wówczas opakowanie EDO w IKE nie daje żadnych korzyści, a ponosimy koszty opłaty za prowadzenie IKE. W takiej sytuacji lepiej jest kupować obligacje EDO poza IKE.

Dość często otrzymuję pytania, czy warto otworzyć IKE Obligacje, jeśli ktoś zbiera np. na wkład własny i będzie potrzebować pieniędzy już za kilka lat. W takiej sytuacji moja odpowiedź jest prosta – nie warto. Lepiej odkładać w EDO poza IKE. No dobrze. W naszym kalkulatorze będziemy porównywać opłacalność „nagich” obligacji vs IKE Obligacje oraz IKZE Obligacje. IKZE Obligacje to nowość na naszym rynku, dlatego przyjrzyjmy się bliżej temu rozwiązaniu.

IKZE Obligacje – czyli nowość z listopada 2023

Szkoda, że nie ma IKZE Obligacje – ileż to razy słyszeliśmy to stwierdzenie z ust osób, które płacą podatek dochodowy przy stawce 32%, a nie są przekonane do pomnażania oszczędności za pośrednictwem rachunku maklerskiego. No to wreszcie doczekaliśmy się również IKZE Obligacje w ofercie Biura Maklerskiego PKO BP.

Gdy pierwszy raz o tym usłyszałam, byłam pewna, że konstrukcja tego produktu będzie identyczna z IKE Obligacje, a różny będzie tylko limit wpłat na IKZE. Ku mojemu zaskoczeniu, opłaty w IKZE Obligacje pobierane będą w inny sposób. Ale po kolei…

Jak działa IKZE Obligacje?

Zacznijmy od wprowadzenia dla osób, dla których IKZE jest nowym pojęciem. Co da Ci opakowanie obligacji EDO w IKZE? Każde IKZE, w tym IKZE Obligacje, wiąże się z podatkową nagrodą, którą możemy otrzymać co roku. Na czym ona polega?

Na tym, że w rocznym zeznaniu PIT, które będziesz wypełniać na początku roku, kwoty wpłacone na IKZE odejmujesz od swojego dochodu. Co za tym idzie – w każdym kolejnym roku kalendarzowym pomniejszasz wysokość płaconego podatku (lub otrzymujesz zwroty podatku). Ale znów – najlepiej zobaczmy to na konkretnym przykładzie.

Kwota Twojej rocznej ulgi podatkowej zależeć będzie od dwóch najważniejszych parametrów:

(1) od tego, jaki płacisz podatek dochodowy (według skali, ryczałtowy, liniowy) i powiązanych z tym stawek podatkowych,
(2) od tego, ile w danym roku wpłacisz na IKZE.

Załóżmy, że wpłacasz na IKZE Obligacje roczny limit, który w 2023 roku wynosi 8 322 zł (dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą limit jest wyższy i wynosi 12 483 zł).

Jeśli płacisz PIT według stawki 12% – to zaoszczędzisz na podatkach:

8 322 zł wpłaty na IKZE * 12% stawki podatkowej = 998,64 zł

A jeśli płacisz PIT według stawki 32% – to zapłacisz podatek niższy o:

8 322 zł wpłaty na IKZE * 32% stawki podatkowej = 2 663,04 zł

I tak w każdym kolejnym roku… Nie dość , że możesz kupić atrakcyjnie oprocentowane obligacje antyinflacyjne, to jeszcze każdy taki zakup obniża Twoje podatki.

Ale niestety – nie ma róży bez kolców! Każda przyszła wypłata z IKZE Obligacje będzie opodatkowana! A wysokość podatku, który wówczas zapłacisz, zależeć będzie od momentu, w którym zdecydujesz się przerwać tę inwestycję.

Wypłata z IKZE Obligacje – opcja najbardziej korzystna

IKZE jest produktem stworzonym z myślą o odkładaniu pieniędzy do 65. roku życia.

Jeśli spełnisz łącznie dwa warunki:

• wypłacisz pieniądze po 65 r.ż. ORAZ
• zasilisz IKZE Obligacje wpłatami w przynajmniej 5 dowolnych latach kalendarzowych,

to wówczas Twoja wypłata z IKZE Obligacje zostanie opodatkowana zryczałtowanym podatkiem w wysokości 10%. Ten podatek dotyczyć będzie całej kwoty: zarówno kapitału, jak i odsetek.

Czy w takim razie IKZE Obligacje ma sens? W bardzo wielu przypadkach zdecydowanie tak, ponieważ:

• od wypracowanych przez obligacje odsetek zapłacisz 10% podatku na wyjściu, zamiast 19% podatku Belki – więc na tym będziesz do przodu,
• od wpłaconego kapitału – obniżałeś podatek o swoją stawkę podatkową (np. 32% czy 12%), a na końcu ta część wypłaty objęta będzie podatkiem 10%,
• otrzymane w każdym roku zwroty podatku, to dodatkowe pieniądze, które możesz również zainwestować.

Całkowita opłacalność IKZE Obligacje jest zatem zindywidualizowana. Im wyższe są Twoje dochody i stawka podatku dochodowego – tym bardziej atrakcyjne będzie dla Ciebie IKZE Obligacje. Im niższe dochody i niższa stawka podatku, tym niższa też opłacalność IKZE Obligacje.

W wielu sytuacjach IKZE Obligacje w ogóle się nie opłaca, co świetnie pokazuje nasz kalkulator. O kilku takich przykładach za chwilę napiszę, ale zacznijmy od najważniejszej sprawy.

Zwrot z IKZE Obligacji – tego unikaj!

Określenie „zwrot z IKZE” dotyczy sytuacji, w której postanawiasz zerwać tę inwestycję przed 65 rokiem życia. Bardzo nie polecamy takiego ruchu, bo może on się okazać niezwykle kosztowny. Dlaczego?

Otóż w takiej sytuacji musisz wypłacić jednorazowo WSZYSTKIE zgromadzone przez lata w IKZE Obligacje środki (nie ma opcji zwrotu częściowego), a cała kwota takiego zwrotu powiększy Twój dochód do opodatkowania.

Co więcej – niezależnie od tego, jak się rozliczasz z Urzędem Skarbowym – czy płacisz podatek według skali podatkowej, czy linowy, czy może ryczałt – to w przypadku zwrotu – całą zwróconą z IKZE kwotę opodatkowujesz według skali podatkowej.

Jeśli kwota zwrotu będzie duża, może się np. zdarzyć, że przez lata odliczałeś sobie wpłaty na IKZE wg stawki 12%, a po zwrocie wpadniesz w II próg podatkowy i będziesz musiał zapłacić 32% podatku. Biorąc więc pod uwagę, że:

1. w przyszłości możesz zarabiać więcej i płacić podatki według wyższej stawki,
2. w przyszłości stawki podatków mogą być wyższe,
3. kwota zwracana z IKZE po wielu latach odkładania może być bardzo duża, a nie ma zwrotów częściowych;
4. podatek od zwrotu zapłacisz nawet w przypadku straty na inwestycjach.

Likwidowanie IKZE przed 65. r.ż. w przytłaczającej liczbie przypadków mija się z celem i tego nie polecamy!(Jedynie w wyjątkowych sytuacjach, np. gdy w danym roku nie uzyskasz żadnych dochodów i dokonasz zwrotu z IKZE, taka operacja może mieć sens. Ale nikomu nie życzymy braku dochodów! 😊).

Czy IKZE Obligacje się opłaca?

Na pewno w ramach IKZE Obligacje masz możliwość inwestowania w bardzo sensowne obligacje indeksowane inflacją. Jak już pisaliśmy, są one świetną alternatywą dla osób, które dotąd korzystały tylko z lokat bankowych lub boją się bardziej ryzykownych i zmiennych form inwestowania.

Nie sposób jednak rzetelnie ocenić opłacalności konta IKZE Obligacje w oderwaniu od Twojej konkretnej sytuacji podatkowej. Zaraz przeanalizujemy, jakie koszty są pobierane w IKZE Obligacje, ale prawda jest taka, że dla opłacalności IKZE Obligacje fundamentalne znaczenie ma:

• stawka podatkowa, przy której odliczysz sobie wpłaty na IKZE Obligacje. Generalnie im wyższy PIT płacisz, tym IKZE Obligacje wypada korzystniej. Najlepiej na IKZE Obligacje wyjdą osoby płacące 32% podatku, 19% podatku liniowego lub wysoki ryczałt,
• stawka podatkowa, którą zapłacisz, gdy zakończysz inwestycję w IKZE Obligacje. Jak doczekasz do 65.r.ż. będzie to ryczałt 10% od całości środków (wpłaty + zyski). A jak wypłacisz pieniądze wcześniej, to zapłacisz podatek według skali podatkowej.

Za moment wyjaśnimy, jak korzystać z załączonego do tego artykułu kalkulatora, pozwalającego porównać różne warianty inwestowania w obligacje indeksowane inflacją. Ale przedtem musimy jeszcze napisać o opłatach, które są pobierane w IKZE Obligacje.

Opłaty w IKZE Obligacje

Zakładałam, że opłaty w IKZE Obligacje naliczane będą tak samo, jak w IKE Obligacje, skoro to produkt dostarczany przez ten sam podmiot. Jednak Biuro Maklerskie PKO BP zdecydowało się tutaj na rozwiązanie kwotowe, a nie procentowe.

Za prowadzenie IKZE Obligacje obowiązuje opłata roczna w wysokości 80 zł, przy czym pierwszy rok kalendarzowy, w którym podpiszemy umowę o IKZE, jest darmowy. Dodatkowo w 2023 r. obowiązuje promocja – jeśli założysz IKZE Obligacje jeszcze w tym roku, to pierwszą opłatę zapłacisz dopiero w 2025 r.

Opłata ta pobierana jest bezpośrednio z rachunku IKZE Obligacje, można zatem powiedzieć, że „podgryza” nam kawałek rocznego limitu wpłat, sprawiając jednocześnie, że odsetki są zarabiane od kapitału pomniejszonego o tych 80 zł rocznie.

Czy 80 zł to dużo? To około 6,67 zł w skali jednego miesiąca, więc nie jest to szokująco wysoka opłata. Nie muszę chyba nikogo przekonywać, że łatwo przepuścić jest taką kwotę na bzdury 😊 W przypadku inwestycji na wszelkie opłaty warto jednak spoglądać także w ujęciu procentowym, bo to może nam dać wyobrażenie, jaką część rocznych odsetek przejedzą nam koszty.

Dla osób prowadzących działalność gospodarczą i mających z tego tytułu prawo wpłacania na IKZE obligacje wyższych limitów, procentowa waga tej opłaty w stosunku do sumy zainwestowanych środków w przybliżeniu wyglądałaby tak:

Jak widać w takim przypadku najwyższy poziom pobranej opłaty to raptem 0,33%, a z każdym kolejnym rokiem ta procentowa wartość maleje. W okolicach 6. roku opłata w IKZE Obligacje staje się niższa niż w IKE Obligacje.

W gorszej sytuacji są jednak osoby wpłacające drobne kwoty. Jeśli założymy, że ktoś wpłaca na IKZE jedynie 1000 zł rocznie, to w przypadku takiej osoby opłata wyrażona w ujęciu procentowym drastycznie obniża atrakcyjność IKZE Obligacje:

W takiej sytuacji ewentualną decyzję należy podjąć dopiero po dokładnych obliczeniach z użyciem naszego kalkulatora, który uwzględnia wszystkie opłaty i który z największą przyjemnością za chwilę Wam przedstawię, tylko najpierw odpowiem jeszcze na ważne pytanie:

Kiedy IKZE Obligacje się nie opłaca?

Aby zilustrować fakt, że NIE w każdym przypadku korzystanie z IKZE Obligacje będzie sensowne, wymienię kilka takich sytuacji:

• nie masz dochodów do opodatkowania, od których możesz odliczyć wpłatę na IKZE Obligacje, bo np.:

1. jeszcze nie pracujesz,
2. korzystasz z ulgi dla młodych,
3. jesteś na urlopie wychowawczym,
4. masz dochody niższe niż 30 tys. zł (kwota wolna od podatku) i obowiązuje Cię zwolnienie z PIT.

W takiej sytuacji wpłata na IKZE nie daje Ci żadnej korzyści podatkowej, a wypłata lub zwrot – wiąże się z opodatkowaniem całości kwot (wpłaty i zyski). Kiedy jeszcze IKZE Obligacje mija się z celem? Oto kolejne przypadki:

• prowadzisz działalność gospodarczą, która generuje straty – podobnie jak w pierwszym przypadku – nie skorzystasz z ulgi przy wpłacie na IKZE Obligacje, a od wypłaty zapłacisz 10% podatku; (w najlepszym przypadku, bo jeśli generujesz straty, to pewnie za chwilę dokonasz też zwrotu z IKZE Obligacje);
• płacisz podatki według niskich stawek ryczałtu (np.5,5% czy 3%) – wówczas przy wpłacie na IKZE Obligacje niewiele obniżysz sobie podatek;
• i wreszcie w wielu przypadkach nie opłaci się zakładać IKZE Obligacje, jeśli chcesz wypłacić pieniądze przed 65.rokiem życia. Może się wówczas zdarzyć, że na wpłacie do IKZE zyskasz np. 12%, a od zwrotu zapłacisz aż 32% podatku.

Kalkulator IKZE Obligacje

Uff… Wiemy, że to był długi i czasochłonny w czytaniu wstęp (uwierzcie nam – w pisaniu też 😊), ale gdy chodzi o pieniądze, warto mieć świadomość każdego szczegółu. Bez tego wstępu tym z Was, którzy po raz pierwszy stykają się z tematyką IKE i IKZE, bardzo trudno byłoby podjąć świadomą decyzję i skorzystać z narzędzia, które tu dla Was mamy.

Aby nie silić się na uogólnienia, w rodzaju: IKE Obligacje zawsze jest lepsze od IKZE Obligacje (co jest nieprawdą), albo zasypywać Was niezliczonymi przykładami, postanowiliśmy „dać Wam wędkę, zamiast ryby”. Choć ryba to nietypowa, bo umieszczona w Excelu 😉

Co pozwoli Ci policzyć kalkulator IKZE Obligacje?

Jeśli inwestowanie w obligacje indeksowane inflacją jest rozwiązaniem dla Ciebie, bo np. masz niską skłonność do ryzyka albo chcesz w tych instrumentach ulokować część Twojego długoterminowego portfela inwestycyjnego – to nasz kalkulator bardzo Ci się przyda. Pomoże Ci on w znalezieniu odpowiedzi na takie pytania:

• Inwestować w „nagie” obligacje EDO?
• Opakować je w IKE Obligacje?
• Opakować je w IKZE Obligacje?

To jednak nie wszystko. Wprowadziliśmy także możliwość dodatkowych obliczeń, dających odpowiedź na kolejne pytanie:

• Jaką kwotę powinienem otrzymać, aby po prostu dogonić inflację? (kolumna: wpłata powiększona o inflację).

Natomiast – poglądowo – dla rodziców korzystających z atrakcyjnych rodzinnych obligacji skarbowych, szczególnie obligacji ROD, które od ich pierwszej emisji polecamy na naszym blogu , dodaliśmy jeszcze kolumnę z wynikami dotyczącymi tych obligacji. Dzięki temu będziecie mogli rozwikłać kolejny dylemat:

• Czy w mojej sytuacji korzystniej będzie korzystać z ROD czy z opakowanych w antypodatkowy pokrowiec EDO?

Kalkulator IKZE Obligacje – Twoje własne założenia

Najważniejsze było dla nas jednak to, abyś dokonując obliczeń w naszym kalkulatorze, mógł dostosować je do Twojej indywidualnej sytuacji. Dlatego w założeniach samodzielnie możesz wprowadzić następujące dane:

• Średnią roczną stopę zwrotu z reinwestycji kwot otrzymanych z tytuły ulgi w IKZE. To dodatkowe pieniądze, które zostają w Twojej kieszeni, dlatego tę opcję także należy uwzględnić przy ocenie atrakcyjności IKZE. Jeśli zakładasz, że te pieniądze po prostu wydasz, to załóż po prostu stopę na poziomie 0%;
• Wysokość i częstotliwość dokonywanych wpłat – np. jednorazowo, co miesięcy, co kwartał;
• Twój wiek oraz zakładany czas inwestowania – kalkulator uwzględni to przy sprawdzeniu warunków IKE Obligacje oraz IKZE Obligacje;
• Twoje własne daty rozpoczęcia i zakończenia inwestowania;
• Twoje stawki podatkowe przy wpłacie na IKZE Obligacje oraz w razie dokonania zwrotu z IKZE Obligacje;
• Miesiąc, w którym uzyskasz zwrot podatku

Twoje własne założenia odnośnie do wysokości przyszłej inflacji – możesz ustawić stałe założenie przez cały okres inwestowania w IKZE Obligacje, ale także wybrać opcję innego poziomu inflacji w każdym roku i wtedy możesz dokonać dowolnych symulacji w zakresie „ścieżki inflacji”.   

Kalkulator IKZE Obligacje – działanie

To teraz sprawdźmy działanie kalkulatora na konkretnym przykładzie:

• Masz 35 lat
• Planujesz oszczędzać do 65. roku życia – czyli przez 30 lat
• Co miesiąc wpłacasz kwotę 500 zł, czyli 6 000 zł roczne
• Całość inwestujesz w obligacje EDO, których oprocentowanie w pierwszym roku wynosi 7%, a w kolejnym roku jest to: inflacja + 1,5% marży
• Inflacja wyniesie 6% w całym okresie
• Płacisz dziś PIT w wysokości 12%
• Otrzymanej ulgi podatkowej nie przejadasz, tylko inwestujesz ją poza IKZE, osiągając tę samą roczna stopę zwrotu (5%)
• Jeśli dokonasz zwrotu z IKZE – wpadasz w wyższy próg podatkowy – czyli 32%.

Przy tych założeniach wyniki prezentują się następująco:

Jak widzisz, po 65 roku życia (dolny wiersz w tabeli), gdy spełnisz warunki do wypłaty zarówno z IKE jak i z IKZE, poszczególne opcje przyniosą następujące wyniki:

• Najwięcej środków uzbierasz w IKE Obligacje: 635 667 zł
• Na drugim miejscu najwyższe korzyści przyniesie IKZE Obligacje (stan konta IKZE Obligacje + zyski wypracowane z reinwestycji zwrotów podatkowych): 607 399 zł
• Na trzecim miejscu będą obligacje ROD (choć w praktyce tylko nieliczne rodziny będą mogły cały czas inwestować w te obligacje, bo innym zapewne skończy się limit możliwych wpłat na te obligacje, gdyż nie można ich „rolować”).
• Następne w kolejce są „nagie” obligacje EDO: 513 606 zł
• I każda z tych opcji pozwoliłaby pobić inflację – bo aby „zrównać” się z inflacją przy tych założeniach powinniśmy mieć 489 628 zł (kolumna: wpłata powiększona o inflację)

Oczywiście – zarówno kwoty, jak i kolejność atrakcyjności poszczególnych opcji – zależeć będą od Twojej sytuacji podatkowej i wprowadzonych przez Ciebie założeń.

Kalkulator IKZE – interpretacja wyników

A co mówią nam kwoty w tabeli oraz wykresy we wcześniejszych latach? Jak interpretować wynik np. po 5 latach?

W takiej sytuacji nasz kalkulator zakłada, że wydarzy się dokładnie to, co w rzeczywistości – zerwiesz inwestycję i poniesiesz związane z tym koszty:

• Przy obligacjach EDO – zapłacisz opłatę za przedterminowy wykup oraz podatek Belki;
• Przy zwrocie z IKE Obligacje – zapłacisz opłatę za przedterminowy wykup oraz podatek Belki;
• Przy zwrocie z IKZE Obligacje – zapłacisz opłatę za przedterminowy wykup, a zwrot z IKZE Obligacje zostanie opodatkowany stawką według skali podatkowej, którą wprowadzisz w założeniach.

To właśnie z tego powodu wyniki w krótszym okresie na pierwszy rzut oka mogą wydawać się zaskakujące.

To teraz pora na Ciebie!

Gratuluję Ci bardzo serdecznie, że doczytałeś do końca artykułu. Domyślam się, że mimo ilości zawartych w artykule informacji, w Twojej głowie i tak mogą pojawić się dodatkowe pytania. Śmiało podziel się nimi w komentarzu, a ja i Marcin – postaramy się choć na część z nich odpowiedzieć. Jeśli zajdzie taka potrzeba, uzupełnię także artykuł o najczęściej pojawiające się pytania.

Mam jednak wielką nadzieję, że ten artykuł oraz przygotowany kalkulator, pomogą Ci w podjęciu dobrej decyzji. Jeśli uznasz ten materiał za wartościowy, będzie mi bardzo miło , jeśli polecisz go swoim znajomym.

Dziękuję za wspólnie spędzony czas i życzę Ci inwestycyjnych sukcesów!
Pozdrawiam serdecznie, Kasia Iwuć.