IKE czy IKZE – co się bardziej opłaca? Kalkulator + kompletny przewodnik

Jeśli nie korzystasz z IKE czy IKZE – popełniasz błąd. Z każdym kolejnym rokiem kalendarzowym tracisz bezpowrotnie limity obniżające podatki. Niepotrzebnie oddajesz fiskusowi duże pieniądze, które powinny zostać w Twojej kieszeni. Być może robisz to, bo brakuje Ci informacji i nie wiesz, jak sprawdzić czy IKE lub IZE są dla Ciebie. W tym artykule znajdziesz esencję niezbędnej wiedzy i kalkulator IKE i IKZE, który pomoże Ci policzyć czy IKE lub IKZE Ci się opłaca.

Polecając na blogu jakiekolwiek rozwiązania, trzymam się bardzo ważnej zasady: to mogą być tylko takie produkty, z których korzystam sam, lub które z pełnym przekonaniem polecam mojej najbliższej rodzinie i przyjaciołom. To jeden z głównych powodów, dla których na moim blogu tak mało jest treści promujących produkty finansowe. Czy zatem sam korzystam z IKE i IKZE?

Na naszym IKE i IKZE uzbierało się już 629 339 zł

Czytelnicy Finansowej Fortecy doskonale wiedzą, że wspólnie z moją żoną konsekwentnie korzystamy z tych rozwiązań, wykorzystując pod korek roczne limity wpłat. Jaki jest efekt?
Saldo środków na moim IKE wygląda obecnie tak:

Saldo środków na rachunku IKE mojej żony prezentuje się tak:

Na IKE oszczędzamy od wielu lat, ale co IKZE nie byliśmy przekonani. Zmieniło się to, gdy kilka lat temu policzyliśmy korzyści z IKZE załączonym do artykułu KALKULATOREM IKE i IKZE. Wówczas decyzja była prosta, otworzyliśmy rachunki IKZE i dla mnie i dla Kasi. Liczby nas przekonały. Efekt naszej decyzji jest dzisiaj taki, jak na poniższych grafikach.

Oto saldo mojego IKZE:

A tak wygląda saldo IKZE mojej żony:

Jednym słowem: wierzę w te rozwiązania na tyle mocno, że „postawiłem” na nie 629 339,21 zł z naszego rodzinnego majątku i postawiłbym więcej, gdyby nie roczne limity. A ponieważ zależy mi bardzo, aby każdy Czytelnik Finansów Bardzo Osobistych podejmował świadome i dobre decyzje, wspólnie z moim zespołem przygotowaliśmy dla Was arsenał pomocnych artykułów o IKE i IKZE.

W tym artykule skupię się na porównaniu IKE i IKZE. Ten artykuł jest dla Ciebie, jeśli chcesz:

• porównać IKE i IKZE,
• sprawdzić, kiedy lepsze jest IKE, a kiedy IKZE,
• policzyć co się bardziej opłaca – KALKULATOR IKE vs IKZE,
• sprawdzić, kiedy IKE lub IKZE nie ma sensu.

Artykuł napisałem po raz pierwszy w 2021 r., natomiast teraz doczekał się on potężnej zmiany, w ramach której uaktualniłem treść i uporządkowałem ją. Zależało mi by wszystkie artykuły, które wymieniłem powyżej stanowiły spójną całość, dzięki której łatwiej będzie podjąć Ci decyzję o inwestowaniu w IKE i IKZE. I w konsekwencji wyszedł mi cykl artykułów o IKE i IZE.

Zdaję sobie sprawę, że wśród dziesiątek tysięcy stałych Czytelników mojego bloga, jest wiele osób, które IKE czy IKZE mają. I bardzo dobrze. Znacie jednak moją misję – pragnę dotrzeć z wiedzą finansową do 15 mln Polaków i z tego punktu widzenia – w zakresie IKE i IKZE – jest jeszcze mnóstwo do zrobienia, bo te konta posiada zaledwie kilka procent osób. Być może jest tak właśnie dlatego, że część osób nie wie, ile można skorzystać na IKE i IKZE i co się bardziej opłaca? Pomogę Ci krok po kroku znaleźć odpowiedź, a zaczniemy od krótkiego wprowadzenia, wyjaśniającego działanie IKE i IKZE.

Esencja informacji o IKE

W tym miejscu podam tylko tyle informacji o IKE, ile potrzeba by zrozumieć porównanie IKE i IKZE zawarte w tym artykule. Jeśli chcesz poznać w szczegółach jak działa IKE to kompendium wiedzy znajdziesz tu: Wszystko o IKE. Nie trać swoich pieniędzy!

Indywidualne Konto Emerytalne czyli IKE, to nie jest żaden konkretny produkt finansowy, tylko „antypodatkowy pokrowiec” na różne produkty finansowe. Jeśli chcesz odkładać pieniądze na koncie bankowym – możesz je opakować w IKE. Jeśli wolisz obligacje skarbowe indeksowane inflacją – możesz je opakować w IKE. Jeśli chcesz inwestować w akcje lub ETFy – je również możesz opakować w IKE. A po co Ci takie opakowanie?

Jak działa IKE?

Opakowując produkt finansowy (np. ETF na akcje, obligacje czy lokaty bankowe) w IKE, możesz zgarnąć podatkową nagrodę. Na czym ona polega? Na tym, że jeśli będziesz kontynuować oszczędzanie na IKE do 60. roku życia, nie zapłacisz podatku od zysków kapitałowych. O jakich oszczędnościach tu mowa?

Ile zaoszczędzisz na podatkach dzięki IKE?

Zobaczmy to na konkretnym przykładzie z takimi założeniami:

• masz 30 lat,
• do 60. roku życia inwestujesz 1000 zł miesięcznie,
• stopa zwrotu z Twoich inwestycji to 5% rocznie.

Ile wyniesie wartość inwestycji w roku Twoich 60. urodzin? Będzie ona wyglądać tak:

Suma wpłat: 360 000 zł
Wypracowane zyski: 472 259 zł
Wartość inwestycji: 832 259 zł

Ładna sumka, prawda? Niestety, Twoja radość będzie krótka, bo w momencie wypłaty, aż 19% wypracowanych zysków oddasz fiskusowi w postaci podatku Belki. W naszym przykładzie 19% z 472 259 zł daje 89 729 zł podatku! Nie wiem, jak Ty, ale ja wolę takie pieniądze zostawić sobie. 

I właśnie opakowanie inwestycji w IKE powoduje, że wszystkie wypracowane odsetki i zyski zostaną w Twojej kieszeni. Nieważne, czy będą to odsetki z lokaty bankowej czy wieloletnie zyski z inwestowania w akcje lub obligacje. Jeśli będą opakowane w IKE – ich całą wartość zatrzymasz dla siebie. 

A co, jeśli pieniądze z IKE będą Ci potrzebne wcześniej? Możesz w każdej chwili wypłacić część lub nawet całość środków (taka wypłata przed terminem nazywa się zwrotem), a jedynym minusem będzie to, że od zysków wypracowanych przez wypłacaną kwotę zapłacisz podatek Belki. 

Co to oznacza? Że IKE daje Ci tak naprawdę darmową opcję:

• jeśli dotrzymasz środki do 60 r.ż. – nie zapłacisz podatku Belki,
• jeśli dokonasz zwrotu z IKE wcześniej – po prostu zapłacisz 19% podatku od zysków – dokładnie tak samo, jak w każdym innym produkcie inwestycyjnym czy na lokacie bankowej.

Dlatego właśnie korzystanie z IKE ma ogromny sens! Pozwala nie płacić podatku Belki lub odroczyć jego zapłatę o wiele lat.

Ostatnio pojawiają się propozycje zlikwidowania podatku Belki i oczywiście byłoby bardzo dobrze dla naszych inwestycji, gdyby ten podatek faktycznie został zlikwidowany lub obniżony. Jeśli pojawią się projekty ustaw to na pewno opisze je na blogu. Zupełna likwidacja podatku od zysków kapitałowych od wszystkich inwestycji spowodowałaby, że IKE pewnie straciłoby sens. Ale może wraz z likwidacją podatku Belki wprowadzono by jakieś inne korzyści IKE, zachęcające nas do oszczędzania.
Jednak, póki co mówimy o obietnicach polityków a podatek od zysków kapitałowych musimy płacić. Jak będą konkrety to zobaczymy… a na razie skupmy się na tym, co mamy na stole na dzisiaj.

Kiedy IKE się nie opłaca?

Nie jest łatwo znaleźć jakieś sensowne przykłady. Jeszcze nikt mi nie pokazał przekonujących wyliczeń, że IKE się nie opłaca… no chyba, że ktoś inwestuje w drogi produkt – ale to samo można powiedzieć o inwestycji nieopakowanej w IKE. Po prostu drogie produkty, naszpikowane opłatami są bez sensu. W takiej sytuacji problemem nie jest opakowanie inwestycji w IKE, lecz po prostu to, że nie wzięliśmy pod lupę prowizji i opłat.

No to kiedy IKE się nie opłaca? Przychodzi mi na myśl tylko taka sytuacja, że likwidujesz IKE lub je przenosisz do innej firmy. Jeśli ma to miejsce w trakcie pierwszych 12 miesięcy od założenia IKE w obecnej instytucji, to może ona pobrać opłatę. Wówczas rzeczywiście – można, tylko dlatego, że opakowałeś swoją inwestycję w IKE, być kilkaset złotych „pod kreską”. Jeżeli jednak instytucja finansowa tych opłat nie pobiera, lub zamierzasz trzymać w niej IKE przez co najmniej rok, to IKE zazwyczaj jest dobrym rozwiązaniem.

Esencja informacji o IKZE 

A teraz przejdźmy do konta IKZE. Tu również chcę podać tylko te informacje o IKZE, które są nam potrzebne do omówienia różnic pomiędzy IKE a IKZE a kompendium wiedzy o IKZE znajdziesz w tym artykule.

Co to jest IKZE?

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego, czyli IKZE to również jest „antypodatkowa nakładka” na różne produkty służące do odkładania pieniędzy. Na jakie? 

W co można inwestować w ramach IKZE?

Lista opcji inwestycyjnych jest bardzo podobna do IKE. Możesz inwestować w akcje, lokaty i od listopada 2023 r. również – w  ramach IKZE Obligacje – w detaliczne obligacje Skarbu Państwa indeksowane inflacją. Do niedawna istniało tylko IKE Obligacje.

Jak działa IKZE?

Opakowanie produktu finansowego w IKZE również wiąże się z podatkową nagrodą, ale – odmiennie niż w przypadku IKE – nagrodę odczuwasz co roku. Na czym ona polega? Na tym, że w rocznym zeznaniu PIT kwoty wpłacone na IKZE odejmujesz od swojego dochodu, a co za tym idzie – w każdym kolejnym roku kalendarzowym pomniejszasz wysokość płaconego podatku. Ale znów – najlepiej zobaczmy to na przykładzie.

O ile zmniejszysz podatki dzięki IKZE?

Kwota Twojej ulgi podatkowej zależeć będzie od tego jakie podatki płacisz (według skali, ryczałtowy, liniowy) i ich wysokości. Załóżmy, że na IKZE wpłacisz roczny limit, który w 2023 roku wynosi 8 322 zł (więcej o limitach wpłat znajdziesz w artykule o IKZE).

Jeśli płacisz PIT według stawki 12% – to zaoszczędzisz na podatkach:

8 322 zł limitu * 12% podatku = 998,64 zł

A jeśli płacisz PIT według stawki 32% – to zapłacisz podatek niższy o:

8 322 zł limitu * 32% podatku = 2 663,04 zł

I tak w każdym kolejnym roku. Prawda, że świetne? Twoje oszczędności rosną, a Ty co roku płacisz niższe podatki. Ale niestety – nie ma róży bez kolców ani ulg podatkowych bez dodatkowych warunków. Dlatego czytaj spokojnie dalej, bo w pewnych sytuacjach korzystanie z IKZE może nie być korzystne.

A co jeśli pieniądze z IKZE będą potrzebne wcześniej?

To pierwsza z takich sytuacji. IKZE jest produktem stworzonym z myślą o odkładaniu pieniędzy do 65. roku życia. Możesz oczywiście sięgnąć po te środki wcześniej, ale wówczas stanie się ważna rzecz. Cała zwracana z IKZE kwota – czyli zarówno kapitał, jak i wszystkie zarobione zyski – powiększą Twój dochód do opodatkowania. W IKZE nie ma zwrotów częściowych, a więc mówimy o podatku od całej kwoty Twoich oszczędności na IKZE.

Niezależnie od tego jak się rozliczasz z Urzędem Skarbowym, czy na co dzień płacisz podatek według skali podatkowej, czy linowy, a może ryczałt – to w przypadku zwrotu – całość (wpłacone kwoty i zyski) opodatkowujesz według skali podatkowej (0% do 30 tys. zł, 12%, 32%). Piszę o tym więcej w artykule z kompendium wiedzy o IKZE.

Co to oznacza? Że tym razem w swoim rocznym zeznaniu PIT musisz dodać to do dochodu i odpowiednio zwiększyć swój podatek. O Ile? To będzie zależeć od progu podatkowego, w którym znajdą się Twoje dochody w roku wypłaty. Biorąc pod uwagę, że:

1. w przyszłości możesz zarabiać więcej i płacić podatki według wyższej stawki,
2. w przyszłości stawki podatków mogą być wyższe,
3. kwota zwracana z IKZE po wielu latach odkładania może być bardzo duża, 

likwidowanie IKZE przed 65. r.ż. w wielu przypadkach mija się z celem, bo może skończyć się tak, że Twoja ulga podatkowa wynosiła np. 12%, a podatek od środków z IKZE zapłacisz według stawki 32%. Trochę bez sensu…  Sytuację dodatkowo pogarsza fakt, że zwrot z IKZE (czyli zakończenie inwestowania przed 65. r.ż.) musi być całkowity. Nie ma zwrotów częściowych a to oznacza, że nagle, w jednym roku do deklaracji PIT dopisujesz całą wartość konta IKZE.

Nie martw się jednak – za chwilę dojdę do opisu kalkulatora IKE czy IKZE, który policzy dla Ciebie konkretne scenariusze. Sam zwlekałem z założeniem IKZE, dopóki tego dokładnie nie policzyłem, więc na spokojnie czytaj dalej.

Wypłata z IKZE. Co się stanie po 65. roku życia?

Wtedy będziesz mógł wypłacić środki z IKZE, a kwota wypłaty będzie opodatkowana w sposób zryczałtowany według stawki 10%. W ten sposób opakowanie inwestycji w IKZE i dotrzymanie jej do 65. r.ż. powoduje, że kumulują się dwa pozytywne efekty:

• odliczałeś sobie ulgi w PIT od wpłaconego kapitału na przykład według stawki np. 12% lub 32%, a wypłacając go z IKZE zapłacisz podatek w wysokości 10%,
• od wypracowanych zysków nie zapłacisz podatku Belki w wysokości 19%, tylko zryczałtowany podatek 10%, a w dodatku odroczysz płatność tego podatku o wiele lat.

Summa summarum będziesz solidnie do przodu w porównaniu z inwestowaniem poza IKZE.

Kiedy IKZE się nie opłaca? – przykłady

Aby zilustrować fakt, że NIE w każdym przypadku korzystanie z IKZE będzie sensowne, wymienię kilka takich sytuacji:

• nie masz dochodów do opodatkowania, od których możesz odliczyć wpłatę na IKZE bo np.:
  (1) jeszcze nie pracujesz,
  (2) korzystasz z ulgi dla młodych,
  (3) jesteś na urlopie wychowawczym,
  (4) masz dochody niższe niż 30 tys. zł i obowiązuje Cię zwolnienie z PIT.

W takiej sytuacji wpłata na IKZE nie daje Ci żadnej korzyści podatkowej, a wypłata lub zwrot – wiąże się z opodatkowaniem całości kwot (wpłaty i zyski);

• prowadzisz działalność, która generuje straty – podobnie jak w powyższym przypadku – nie skorzystasz z ulgi a od wypłaty z IKZE, w najlepszym przypadku, zapłacisz 10% podatku;
• płacisz podatki według niskich stawek ryczałtu (np.5,5% czy 3%) – wówczas przy wpłacie na IKZE niewiele obniżysz sobie podatek;
• i, co pokażę dalej na wyliczeniach z KALKULATORA IKZE, w wielu przypadkach nie opłaci się, jeśli chcesz wypłacić pieniądze przed 65.rokiem życia. Może się wówczas zdarzyć, że na wpłacie zyskasz np. 12% a od zwrotu zapłacisz aż 32% podatku.

To teraz porównajmy jeszcze IKE i IKZE w jednej tabelce, a potem przejdźmy do odpowiedzi na postawione w temacie wpisu pytanie: IKE czy IKZE – co się bardziej opłaca?

IKE czy IKZE – porównanie

Poniższa tabelka to zestawienie najważniejszych cech IKE oraz IKZE. Przygotowaliśmy ją po to, abyś mógł szybko zrozumieć podstawowe różnice pomiędzy tymi rozwiązaniami. Więcej niuansów i szczegółów znajdziesz artykułach o IKE i IKZE.

Limity wpłat na IKE i IKZE

Ponieważ pierwsza linijka powyższej tabelki dotyczy rocznych limitów wpłat – dorzucę jeszcze krótkie wyjaśnienie. Rząd dobrze wie, że rozwiązania takie jak IKE czy IKZE wiążą się z niższymi podatkami. Co za tym idzie – świadome tego osoby, posiadające wysokie oszczędności, wpłacałyby na IKE oraz IKZE bardzo wysokie kwoty, by w jak największym zakresie korzystać z ulg podatkowych. Sam wpłacałbym tam więcej pieniędzy, gdyby tylko istniała taka możliwość.  

Ponieważ rząd nie lubi, gdy płacimy niższe podatki, w każdym roku kalendarzowym ogłaszany jest maksymalny limit wpłat na IKE czy IKZE. Możesz wpłacić dowolną kwotę, ale nie więcej niż wynosi roczny limit wpłat na IKE lub IKZE. 

I bardzo ważna sprawa: Jeśli nie wykorzystasz swojego limitu wpłat w danym roku kalendarzowym, Twój limit bezpowrotnie przepada!

Limity wpłat na IKE i IKZE w roku 2023 są następujące:
– Limit wpłat na IKE w 2023 r.:  20 805 zł
– Limit wpłat na IKZE w 2023 r.: 8 322 zł, a dla osób prowadzących JDG: 12 483 zł

Limity są powiązane z wysokością wynagrodzeń w gospodarce, dlatego z roku na rok nieznacznie rosną.

Dlaczego limity wpłat na IKE i IKZE są takie niskie?

Od czasu do czasu słyszę od niektórych osób, że nie będą korzystać z IKE czy IKZE, bo limity są zbyt niskie. I faktycznie – na pierwszy rzut oka tak się może wydawać. Spójrzmy jedna na tę sprawę z nieco szerszej perspektywy i przemnóżmy kwoty dzisiejszych limitów przez dłuższy okres, w jakim możemy na IKE i IKZE odkładać. 

W 2023 roku zsumowany limit wpłat na IKE i IKZE wynosi:

20 805 zł + 8 322 zł = 29 127 zł

Te kwoty rosną z roku na rok. Ale nawet jeśli założymy, że pozostaną na dzisiejszych poziomach, zobaczmy co stanie się w dłuższym czasie. Ile wyniósłby zsumowany limit za większą liczbę lat?

• Zsumowany limit wpłat na IKE i IKZE za okres 10 lat: 10 x 29 127 zł = 291 270 zł
• Zsumowany limit wpłat na IKE i IKZE za okres 20 lat: 20 x 29 127 zł = 582 540 zł
• Zsumowany limit wpłat na IKE i IKZE za okres 30 lat: 30 x 29 127 zł = 873 810 zł
• Zsumowany limit wpłat na IKE i IKZE za okres 40 lat: 40 x 29 127 zł = 1 165 080 zł

I tak dalej. Jak więc widzicie, jeśli weźmiemy pod uwagę upływ czasu – na IKE i IKZE możemy wpłacić bardzo wysokie kwoty i cieszyć się dzięki nim zarówno sporymi ulgami podatkowymi, jak również sporym kapitałem, który wspomoże nasze emerytury z ZUS.

IKE czy IKZE – co się bardziej opłaca? Ogólne zasady

Chwilę zajęło nam dojście do tej części artykułu, ale chciałem mieć pewność, że osoby, które nie znały dotąd IKE czy IKZE, będą lepiej rozumiały poniższe argumenty. Najpierw pokuszę się o ogólne zasady – kiedy opłaca się IKE, a kiedy IKZE –, a potem zajmiemy się szczegółami i wyjątkami od tych ogólnych zasad. 

OGÓŁNE ZASADY są takie, że w porównaniu z inwestowaniem bez wykorzystania IKE czy IKZE:

• IKE opłaci się praktycznie każdemu – trzeba tylko wybrać takie IKE, za prowadzenie, którego nie będziemy dużo płacić, tak by opłaty nie przejadły podatkowych korzyści,
• opłacalność IKZE zależy od indywidualnej sytuacji podatkowej danej osoby.

Z kolei MECHANIZM NAGRODY PODATKOWEJ, który różni się w obu tych rozwiązaniach, sprawia, że:

• Największa korzyść podatkowa z IKE pojawia się po 60. roku życia. To wtedy mamy pewność, że nie zapłacimy ani grosza podatku Belki. Jeśli zdecydujemy się jednak na dokonanie zwrotu z IKE przed 60. rokiem życia – również odniesiemy niewielką korzyść podatkową. Związana będzie ona z tym, że podatek od zysków w takiej sytuacji zapłacimy dopiero w momencie zwrotu, co efektywnie odracza jego potrącenie o kilka, kilkanaście czy nawet kilkadziesiąt lat. A zatem o tyle dłużej wszystkie pieniądze – łącznie z tym niepotrąconym podatkiem – będą pracować dla nas.
  
• Korzyść podatkowa z IKZE pojawia się w każdym roku kalendarzowym i czujemy ją przy każdym rocznym rozliczeniu PIT.  Jednak wcześniejsze „zerwanie” IKZE (czyli dokonanie zwrotu), da nam solidnie po kieszeni. Od wszystkich pieniędzy zwracanych z IKZE przed 65. rokiem życia będziemy bowiem musieli zapłacić spory podatek. Zarówno zwracany kapitał, jak również wszystkie wypracowane zyski, będą stanowić dochód do opodatkowania według skali podatkowej (0 zł do 30 tys. zł, 12% lub 32%). A zatem „kara” za wcześniejszą rezygnację z IKZE może być dość dotkliwa. Miej to na uwadze.

Te podstawowe RÓŻNICE sprawiają, że:

• IKE jest rozwiązaniem bardziej elastycznym od IKZE. Ponieważ jedyną „barierą wyjścia” jest potrącenie podatku Belki, można korzystać z IKE na różne sposoby. W dodatku z IKE można dokonywać tzw. zwrotów częściowych – czyli wypłacić sobie przed terminem tylko część odłożonych tam pieniędzy, pozwalając reszcie pracować na przyszłość. Ta elastyczność jest bez wątpienia zaletą…choć z drugiej strony może sprawić, że może być trudniej wytrwać do emerytury z oszczędzaniem w ramach IKE.
• IKZE jest rozwiązaniem mniej elastycznym od IKE. Likwidując IKZE przed 65. r.ż. musimy wypłacić całość zgromadzonych tam środków. Dlatego decydując się na IKZE, najlepiej mieć jasną intencję kontynuowania odkładania pieniędzy do 65. r.ż. Z drugiej strony – ta konieczność zapłaty sporego podatku (wypłata opodatkowana według skali podatkowej) w razie wcześniejszej rezygnacji, może zadziałać jak skuteczna bariera wyjścia i pomóc w ten sposób kontynuować oszczędzanie do 65 r.ż. 
  
  Czy to oznacza, że na IKZE, zyskasz tylko, jeśli poczekasz z wypłatą do 65 r. ż? Najczęściej tak właśnie jest, ale nie zawsze. Dla przykładu może się zdarzyć, że zwrot z IKZE przed 65 r. ż. opodatkujesz niską stawką podatku (0% do 30 tys. zł a potem 12%), a przy wpłatach odliczasz więcej. Dlatego w przypadku IKZE przyda nam się kalkulator i policzenie kilku scenariuszy.

To tyle najbardziej ogólnych zasad. a teraz przejdźmy do opisu kalkulatora, bo on pomoże Wam w przeliczeniu takiej opcji, która najlepiej odpowiada Waszej indywidualnej sytuacji podatkowej.

Kalkulator IKE czy IKZE. Co się bardziej opłaca?

Wiele osób, które są przekonane o sensowności „antypodatkowych nakładek” na produkty inwestycyjne, jakimi są IKE i IKZE – staje często przed dylematem, co wybrać, bo czasem nie mają pieniędzy by wpłacać na jedno i na drugie. Co mogę odpowiedzieć, gdy ktoś mnie pyta: Marcinie, IKE czy IKZE – co się bardziej opłaca?

Najczęściej zmuszony jestem odpowiedzieć: to zależy od Twojej sytuacji podatkowej. Ale zdaję sobie sprawę, że taka odpowiedź nie satysfakcjonuje ani mnie, ani mojego rozmówcy. Dlatego właśnie – wspólnie z moim zespołem – przygotowałem kalkulator, pozwalający porównywać opłacalność tych dwóch rozwiązań.

Jak działa nasz kalkulator IKE czy IKZE?

Przede wszystkim ma on udzielić nam odpowiedzi na pytanie: jeśli mogę odkładać X zł rocznie, to robić to w IKE, w IKZE, czy poza nimi? Co więcej – uzyskasz też precyzyjną odpowiedź, co się stanie, jeśli nie dotrzymasz środków do 60. czy też 65. roku życia, decydując się na wcześniejszy zwrot. Zilustrujmy to na konkretnym przykładzie:

SCENARIUSZ 1

• Masz 30 lat
• Planujesz oszczędzać do 65. roku życia – czyli przez 35 lat
• Raz w roku wpłacasz kwotę 8322 zł – czyli tyle, ile obecnie wynosi roczny limit wpłat na IKZE. Limit wpłat na IKE jest oczywiście wyższy, ale aby porównać co się bardziej opłaca, trzeba założyć, że wpłaty na IKE i IKZE są w tej samej kwocie.
• Osiągasz roczną stopę zwrotu na poziomie 5%
• Płacisz dziś PIT w wysokości 12%
• Otrzymanej ulgi podatkowej nie przejadasz, tylko inwestujesz ją poza IKZE, osiągając tę samą roczna stopę zwrotu (tyle, że poza IKZE, więc płacisz od zysków podatek Belki)
• Jeśli dokonasz zwrotu z IKZE – wpadasz w wyższy próg podatkowy – czyli 32%.

Jakie otrzymasz wyniki w kalkulatorze, przy takich założeniach? Będziesz mógł je szybko zobaczyć w trzech różnych ujęciach:

(1) W postaci tabelki, zawierającej końcowe wyniki inwestycji w wybranych momentach:

(2) Te same wyniki, ale pozwalające na wzrokowe porównanie wyników z tabelki w formie wykresu:

(3) I wreszcie wykres pokazujący stan naszych inwestycji w każdym kolejnym roku:

Kalkulator IKE czy IKZE – interpretacja wyników

Omówmy sobie krótko wyniki, które otrzymaliśmy dla naszych założeń.

Stan po 20 latach oszczędzania

Załóżmy, że coś wydarzy się w życiu naszego przykładowego 30-latka i nagle będzie musiał wypłacić wszystkie pieniądze w wieku 50 lat, dokonując zwrotu całkowitego. Przez 20 lat dokonał łącznych wpłat na kwotę 166 440 zł. A ile otrzyma z powrotem? Wyniki możesz prześledzić w zaznaczonym wierszu:

W takim scenariuszu:

• Gdyby nasz bohater inwestował poza IKE/IKZE, otrzymałby 258 684 zł po uwzględnieniu płaconego po drodze podatku Belki.
• Znacznie korzystniej wyszedłby oszczędzając w IKE. Choć nie udało mu się dotrzymać inwestycji do 60 r.ż. i będzie musiał zapłacić podatek Belki, to odroczenie płatności tego podatku aż o 20 lat sprawiło, że w kieszeni naszego bohatera zostanie wyższa o 6976 zł kwota niż poza IKE, czyli: 265 660 zł. Tak jak pisałem wcześniej – IKE często daje korzyści, nawet gdy nie doczekamy do 60. r.ż.
• Najgorzej w tym scenariuszu wyszłaby likwidacja IKZE. Konieczność zapłaty PIT od całej kwoty według stawki 32% (podczas gdy, przy wpłacie odliczaliśmy od podatku 12%), sprowadziłaby wartość naszej inwestycji do poziomu 227 428 zł. To kwota niższa o 38 232 zł od IKE i niższa o 31 256 zł od inwestycji, w ogóle nieopakowanej w antypodatkowy pokrowiec.

Jak zatem widzisz – wybór właściwego „opakowania” ma duże znaczenie. Zobaczmy teraz, jakby to wyglądało po 30 latach.

Stan po 30 latach oszczędzania

Po 30 latach nasz bohater osiągnie wiek 60 lat, a zatem spełni warunek do wykorzystania ulgi związanej z oszczędzaniem w IKE, ale jeszcze nie spełni warunku IKZE. W ciągu minionych 3 dekad dokonał łącznych wpłat w wysokości 249 660 zł. Co się wydarzy, jeśli w tym czasie sięgnie po uzbierane pieniądze? Odpowiedź znajdziemy w zaznaczonym wierszu:

• Gdyby nasz bohater inwestował poza IKE/IKZE, otrzymałby 488 224 zł po uwzględnieniu płaconego po drodze podatku Belki;
• Zdecydowanie lepiej wyszłaby inwestycja w IKE. Fakt, że można tu w pełni skorzystać ze zwolnienia w zapłacie podatku Belki (bo poczekaliśmy do 60 r.ż) sprawi, że ta sama inwestycja, ale opakowana w IKE, będzie miała wartość 580 549, czyli aż o 92 326 zł więcej, niż poza IKE!
• Jeśli chodzi o IKZE, to łączna wartość inwestycji wyniesie najmniej z porównywalnych opcji, bo 453 539 zł. Po raz kolejny więc widać, że przy takich założeniach z IKZE lepiej nie wypłacać przed 65. rokiem życia.

A co się stanie, gdy nasz bohater wytrzyma kolejnych 5 lat i zakończy swoją inwestycje w 65. roku życia?

Stan po 35 latach oszczędzania

Po 35 latach nasz bohater osiągnie wiek 65 lat, a zatem spełni warunek do wykorzystania ulgi związanej z oszczędzaniem zarówno w IKE, jak również w IKZE. W ciągu 35 lat dokonał łącznych wpłat w wysokości 291 270 zł. I sprawdźmy teraz, co się wydarzy, jeśli dokona teraz wypłaty. Odpowiedź znajdziemy w zaznaczonym wierszu:

• Gdyby nasz bohater inwestował poza IKE/IKZE, otrzymałby 641 857 zł. Ładna sumka, ale zostaje ona daleko w tyle za IKE i IKZE.
• Zdecydowanie lepiej wyszłaby inwestycja w IKE. Ta sama inwestycja w ramach IKE zaowocuje kwotą 789 228 zł, czyli o 147 371 zł więcej niż poza IKE!
• A jak wypadło IKZE? Bardzo dobrze, nieznacznie gorzej niż IKE! Łączna wartość inwestycji wyniesie aż 787 807 zł, czyli aż o 145 950 zł więcej niż poza IKZE!

Ta sama strategia inwestycja, taki sam produkt, taka sama stopa zwrotu, ale… inne opakowanie! Efekt? Czy to w przypadku IKE czy w przypadku IKZE – blisko 150 000 zł więcej w kieszeni. Właśnie dlatego niekorzystanie z tych „antypodatkowych nakładek” uważam za wielki błąd!

Myślę, że bardzo dobrze działanie IKE i IKZE widać na wykresie z danymi rok po roku:

Scenariusz, gdy odliczasz 32% przy wpłacie na IKZE

Zmodyfikuję nieco scenariusz, by sprawdzić, jak zmienią się wyniki, jeśli przy wpłacie na IKZE odliczę od podatku aż 32% wpłaty. To jest scenariusz dla osób, które wpadających w najwyższą stawkę podatkową. Pozostałe warunki zostawiam bez zmian, a więc mamy następujące założenia:

Scenariusz 2

• Masz 30 lat
• Planujesz oszczędzać do 65. roku życia – czyli przez 35 lat
• Raz w roku wpłacasz kwotę 8 322 zł
• Osiągasz roczną stopę zwrotu na poziomie 5%
• Płacisz dziś PIT w wysokości 32% (to jedyna modyfikacja w porównaniu do wcześniejszego przykładu)
• Otrzymanej ulgi podatkowej nie przejadasz, tylko inwestujesz ją poza IKZE, osiągając tę samą roczna stopę zwrotu (5%)
• Jeśli dokonasz zwrotu z IKZE – wpadasz w wyższy próg podatkowy – czyli 32%.

Zobaczmy, jak to wpłynie na wyniki:
Stan po 10 latach oszczędzania

Jak widać, IKZE jest bezkonkurencyjne już od samego początku: 107 776 zł na IKZE wobec 104 836 zł na IKE i 104 102 zł w inwestycji poza IKE i IKZE. Powód jest prosty: od podatku odliczasz 32% wpłaty i te pieniądze możesz od razu zainwestować. A to oznacza, że pracują dla Ciebie znacznie wyższe kwoty. I nawet, jeśli zakończysz inwestowanie po 10. roku i od całości zapłacisz 32% to i tak znaczna część korzyści zostaje w Twoje kieszeni.

Zwróć uwagę co się dzieje po 35 latach oszczędzania, gdy spełnisz warunek utrzymania inwestycji do 65 r. życia. Wówczas w pełni działa magia IKZE. Na IKZE, już po zapłacie 10% podatku od całości mamy 916 997 tys. zł, czyli o 127 tys. zł więcej niż przy inwestycji w IKE i o 275 tys. zł więcej niż przy inwestycji bez opakowania.

Jaki z tego wniosek? Jak płacisz podatek przy najwyższej stawce (32%) IKZE jest dla Ciebie.

Scenariusz – rozpoczęcie inwestowania w późniejszym wieku

Często otrzymuję pytanie, czy warto rozpoczynać inwestowanie, gdy do emerytury zostało niewiele czasu lub wręcz jest się na emeryturze. Zmodyfikuję więc scenariusz i założę, że inwestycję zaczynamy w wieku 60 lat.

SCENARIUSZ 3

• Zaczynasz inwestować w wieku 60 lat,
• Planujesz oszczędzać 10 lat – czyli do 70 r.ż.
• Raz w roku wpłacasz kwotę 8 322 zł
• Osiągasz roczną stopę zwrotu na poziomie 5%
• Płacisz dziś PIT w wysokości 12%, a od ewentualnego zwrotu płacisz 32%
• Otrzymanej ulgi podatkowej nie przejadasz, tylko inwestujesz ją poza IKZE, osiągając tę samą roczna stopę zwrotu tj. 5%.

Zobaczmy, jak to wpłynie na wyniki:

W takiej sytuacji również IKE I IKZE wychodzą znacznie lepiej niż inwestowanie bez tych pokrowców. To logiczne, bo przecież osoby zaczynające inwestowanie w późniejszym wieku dość łatwo spełniają warunki uprawniające w IKE i IKZE do wypłaty na preferencyjnych warunkach (o warunkach piszę więcej w artykułach o IKE i IKZE). W przypadku IKZE kluczowe jest czy emeryt ma wystarczające dochody by skorzystać z ulg przy wpłacie.

Kalkulator IKE czy IKZE – plik do pobrania

A teraz zachęcam Cię już bardzo serdecznie, do pobrania pliku z naszym KALKULATOREM i samodzielnego dokonania obliczeń. Wprowadź własne założenia i przekonaj się, które z opisanych dzisiaj rozwiązań będzie dla Ciebie bardziej korzystne. 
Podziel się Twoimi wnioskami w komentarzu 😊.